Zaćma (nazywana też kataraktą) to zmętnienie soczewki oka, najczęściej diagnozowane u osób po 50. roku życia. Za przyczynę zaćmy uważa się zaburzenia przemiany materii soczewki, które są naturalnym objawem starzenia się organizmu. Nie oznacza to jednak, że zaćma nie występuje również u młodszych osób – w tym dzieci (zaćma wrodzona).
Zaćmę można całkowicie usunąć. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest obecnie operacja z użyciem lasera. Ani leczenie farmakologiczne, ani inne nieoperacyjne metody nie są w stanie cofnąć zmian, które zaszły w soczewce, ani zapobiec ich rozprzestrzenianiu się. Aby pacjent mógł odzyskać wzrok, zmętniałą soczewkę należy usunąć i zastąpić ją sztuczną soczewką – implantem.
Usuwanie zaćmy metodą fakoemulsyfikacji
Jak przebiega ten zabieg krok po kroku? Chirurg za pomocą ultradźwięków rozdrabnia zmętniałą soczewkę i wypłukuję ją przez wcześniej wykonane niewielkie nacięcie. Następnie wsuwa w nie zwiniętą sztuczną soczewkę i po rozwinięciu umieszcza ją w docelowej lokalizacji. Cały zabieg trwa zaledwie 15–30 minut i jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Po kilku godzinach pacjent może wrócić do domu.
Z usuwaniem zaćmy nie warto zwlekać. Im większe i twardsze jest zmętnienie, tym trudniej będzie je usunąć. Jednocześnie wydłuża się też czas rekonwalescencji po operacji.
Rodzaje soczewek używanych przy leczeniu zaćmy
Podczas operacji zaćmy na NFZ pacjentowi są wszczepiane soczewki jednoogniskowe, które nie wpływają w żaden sposób na pozostałe wady wzroku. Taka osoba nadal musi więc nosić okulary. Decydując się na zabieg w prywatnej placówce, mamy do wyboru inne soczewki, dzięki którym po operacji na zaćmę poprawie ulegnie też dotychczasowa wada wzroku. W ofercie Centrum Medycznego Mavit znajdują się:
- soczewki jednoogniskowe – jak już wspomnieliśmy, takie soczewki nie pomogą przy korekcie wady wzroku. Umożliwiają ostre widzenie tylko na jedną odległość (zazwyczaj jest to dal). Podczas czytania czy korzystania z komputera pacjent po operacji zaćmy nadal musi korzystać z okularów korekcyjnych;
- soczewki wieloogniskowe – umożliwiają korektę wady wzroku. Trzy ogniska pozwalają pacjentowi widzieć dobrze zarówno w dali, jak i na odległościach pośrednich (na przykład podczas pracy przy komputerze) oraz w bliży;
- soczewki EDoF – podobnie jak soczewki wieloogniskowe, zapewniają dobre widzenie w dali, na odległościach pośrednich oraz w bliży. Dodatkowo poprawiają komfort patrzenia, niwelując efekt halo, wrażenia rozbłysków i olśnienia;
- soczewki toryczne, czyli soczewki korygujące astygmatyzm;
- soczewki asferyczne, poprawiające kontrast widzenia w nocy;
- soczewki z filtrem światła niebieskiego (znane są też jako soczewki chroniące siatkówkę) – chronią plamkę żółtą przed widmem światła długości 400–500 nm.
Jakie soczewki do operacji zaćmy wybrać?
Pacjent powinien podjąć wybór dotyczący soczewek po konsultacji z lekarzem. Pomoże on wybrać najlepszy produkt, optymalny dla danej wady wzroku. Zwykłe soczewki jednoogniskowe nie są zazwyczaj najlepszym możliwym wyborem, warto więc poznać inne opcje. Centrum Medyczne Mavit stawia na wysokiej jakości produkty, dzięki którym daje się skorygować nawet bardzo duże wady wzroku. Do wyboru są:
- soczewki jednoogniskowe (pacjent z wadą wzroku po leczeniu zaćmy musi nadal nosić okulary korekcyjne) zawierające filtr światła niebieskiego. Dzięki niemu poprawia się widzenie zarówno w nocy, jak i w dzień. Dodatkowo są to soczewki chroniące plamkę żółtą;
- soczewki trójogniskowe, a więc korygujące wadę wzroku, dostępne dodatkowo w wersji torycznej, eliminującej astygmatyzm. Wyposażono je też w filtr światła niebieskiego. Takie soczewki chronią także siatkówkę oka – między innymi przed silnym promieniowaniem słonecznym;
- soczewki wyprodukowane w technologii EDoF, znacząco poprawiające głębię ostrości widzenia. Mogą również korygować astygmatyzm i mają filtr światła niebieskiego. Po wszczepieniu takich soczewek pacjent nie potrzebuje okularów korekcyjnych.
Dobre soczewki do operacji zaćmy – czyli jakie?
Czym się wyróżniają dobre soczewki, rekomendowane do operacji usunięcia zaćmy? Cechują się przede wszystkim łatwą zwijalnością, dzięki czemu można je włożyć do oka przez niewielkie nacięcie w rogówce. Od zaawansowanych technologicznie soczewek oczekuje się też, że pozostaną stabilne i zapewnią długoterminową centrację. Po usunięciu naturalnej soczewki w oku pozostaje jej tylna torebka. Dobrej klasy soczewki powinny zapewniać też redukcję jej zmętnień.
Czy po operacji zaćmy można wymienić soczewkę?
Nie. Taki zabieg przeprowadza się raz w życiu, dlatego jeszcze raz podkreślamy wagę zapoznania się przed nim z dostępnymi na rynku rodzajami soczewek i konsultację z doświadczonym lekarzem. Decyzja o soczewkach to wybór na całe życie.
Czy soczewki do operacji zaćmy są refundowane przez NFZ? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zabieg może być refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak jest to zależne od wybranego rodzaju soczewek. Ogólnie rzecz biorąc, NFZ chętniej refunduje tańsze, zwykłe soczewki jednoogniskowe niż te zaawansowane technologicznie. Między innymi dlatego warto rozważyć prywatne leczenie zaćmy. Także soczewki asferyczne są refundowane przez NFZ, choć wymagają dopłaty.
Czy sztuczna soczewka może zmętnieć?
Pacjenci wybierający się na operację zaćmy często pytają, czy choroba może nawrócić, a sztuczna soczewka – zmętnieć. Około 20% pacjentów po leczeniu zaćmy doświadcza tzw. zaćmy wtórnej, która jednak różni się od pierwszej zaćmy.
Zaćma wtórna to zmętnienie tylnej torebki soczewki, która pozostaje po usunięciu soczewki naturalnej. Może ona zmętnieć po zabiegu wszczepienia sztucznej soczewki i spowodować ponowne pogorszenie widzenia. Sama sztuczna soczewka nie może jednak zmętnieć.
Warto wspomnieć, że pojawienie się zaćmy wtórnej nie jest powodem do niepokoju. Zmętnienie można usunąć laserem podczas krótkiego zabiegu ambulatoryjnego.
Czy wszczepienie sztucznej soczewki boli?
Nie. Pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe oraz leki przeciwbólowe i uspokajające. W trakcie zabiegu nie czuje dyskomfortu, a ponadto cały czas obecny jest przy nim anestezjolog. Tego samego dnia po operacji pacjent może opuścić centrum medyczne. Następnego dnia powinien się stawić na kontrolę. Już po kilku dniach może wrócić do swoich obowiązków, a cały proces rekonwalescencji nie powinien trwać dłużej niż miesiąc.
Przeciwwskazania do operacji zaćmy
Przeciwwskazań do operacji zaćmy jest naprawdę niewiele. Przed operacją pacjent jest poddawany serii badań diagnostycznych. Do najczęstszych przeciwwskazań zaliczają się: schorzenia psychogenne (na przykład padaczka), duże odwarstwienie siatkówki, aktywny stan zapalny lub infekcja wirusowa, niektóre alergie oraz ogólny zły stan zdrowia pacjenta.
Przeciwskazaniem jest również jaskra, patologiczne zmiany na dnie oka, stożek rogówki i duże opadanie powiek. Operacja zaćmy powinna być także odłożona na później przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.
Nowoczesne systemy wspierające operację zaćmy
Procedura wszczepienia sztucznej soczewki w takich klinikach jak Centrum Medyczne Mavit jest dodatkowo wspierana przez nowe technologie. Image Guided System nie tylko rzetelnie oblicza niezbędne parametry nowej soczewki, ale także wyświetla wykonane wyliczenia na obrazie widzianym przez chirurga pod mikroskopem. Z kolei Vision System odpowiada między innymi za utrzymanie stałego ciśnienia wewnątrzgałkowego podczas zabiegu, tak aby chirurg mógł się skupić na procedurze wymiany soczewek. Centrum Medyczne Mavit jest też jednym z pierwszych ośrodków okulistycznych w Polsce, w których wprowadzono nowoczesne jednorazowe zestawy chirurgiczne. Zapewniają one wysoki standard higieny zabiegu.
Materiał zewnętrzny
